เรื่องสุภาพและไม่สุภาพของภาษาอังกฤษ

เมื่อครั้งผมเรียนอยู่ชั้นมัธยม ครูเคยสอนว่า ประโยค What do you want? แปลว่า “คุณต้องการอะไร?” หรือ “ท่านต้องการอะไร?”

และในปัจจุบันนี้ ครูทั่วๆไปตามโรงเรียนต่างๆ ก็ยังคงสอนให้แปลกันอย่างนั้น ผมจึงบอกนักศึกษาว่า ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ให้แปลประโยคนี้ว่า “แกต้องการอะไรวะ?” หรือ ” เอ็งต้องการอะไรวะ?”

เพระว่าประโยคนี้เป็นประโยคคำพูดที่ไม่สุภาพ ถ้าเอาไปใช้ผิดก็จะก่อให้เกิดความเสียหายได้ เช่นพนักงานขายของตามห้างร้านต่างๆ ส่วนใหญ่เมื่อเห็นลูกค้าฝรั่งหรือคนต่างชาติ เดินเข้ามาในร้าน ก็ออกไปต้อนรับ พร้อมกับพูดถามเขาว่า What do you want?” ลูกค้าฝรั่งที่ไม่รู้จักคนไทย หรือเมืองไทยดีอาจจะเข้าใจผิด คิดว่าพนักงานขายของผู้นั้นพูดจาไม่สุภาพต่อเขา หรือพูดหยาบคายต่อเขา เขาก็เดินกลับออกไปจากร้านนั้นเลย

ด้วยเหตุนี้ผมจึงต้องสอนลูกศิษย์ของผมทุกคนว่า จำไว้ให้ดีนะว่าประโยค “What do you want?” ต้องแปลว่า “แกต้องการอะไรวะ?” เมื่อแปลเช่นนี้แล้วก็จะรู้ได้ว่าประโยคนี้เป็นคำพูดที่ไม่สุภาพ จะพูดอย่างนี้กับลูกค้า หรือผู้ที่มีอาวุโสกว่าไม่ได้เป็นอันขาด   ( อ่านต่อ… )

ฉะนั้น การเรียนภาษาอังกฤษถ้าสักแต่จะแปลคำว่า You เป็น คุณ หรือ ท่าน กันแล้ว เรื่อยไป โดยไม่บอกให้ลูกศิษย์รู้ว่า ประโยคนี้ไม่สุภาพอย่างไร ควรใช้พูดกับใครอย่างไรแล้ว ลูกศิษย์ก็จะเอาไปใช้ผิดอย่างที่ได้กล่าวมาแล้ว

เมื่อผมห้ามไม่ให้เขาใช้ประโยค What do you want?” กับลูกค้าแล้วก็มีบางคนถามขึ้นมาว่า ถ้าอย่างนั้นแล้วจะให้ใช้ประโยคคำพูดอย่างไรกับลูกค้าล่ะ ผมจึงต้องสอนให้เขาใช้ประโยคคำพูดที่สุภาพดังต่อไปนี้

“May I help you?” หรือ ” What can I do for you?” หรือ “(Is there) anything I can help you?”

สำหรับประโยคสุดท้าย คำว่า Is there เวลาใช้ในการพูดจริงๆแล้วสามารถตัดทิ้งไปได้ครับ

แล้ว What do you want?หละใช้เมื่อไหร่ สำหรับประโยคนี้ผู้ใหญ่จะใช้กับผู้น้อย นายจ้างพูดกับลูกจ้างหรือเพื่อนสนิทใช้กันครับ เช่นขณะที่ผู้ใหญ่กำลังนั่งทำงานอยู่ในห้องทำงานและไม่อยากให้ใครมารบกวน เมื่อคนใช้(หรือเด็กๆ)เปิดประตูเข้ามา เพื่อจะหยิบของหรือเพื่อจะมาบอกอะไรสักอย่างตามที่คุณนายสั่งใช้มา แต่คนใช้ไม่ทันที่จะพูดอะไร ผู้ใหญ่ก็พูดขึ้นก่อนแล้วว่า What do you want?อย่างนี้ก็ต้องแปลว่า แกต้องการอะไร อีกกรณีที่เราเคยเจอบ่อยๆ หากเคยดูหนังฝรั่ง เช่นในขณะที่พระเอกเอกถูกตัวร้ายกำลังใช้ปืนจี้บังคับ เรามักได้ยินพระเอกเอกถามออกไปว่า “What do you want?” ซึ่งก็ไม่จำเป็นต้องพูดสุภาพในสถานการณ์เช่นนั้น

ความจริงคำนี้ไม่สุภาพอยู่แล้ว ผมเคยเจอในร้านอาหารไทย เมื่อครั้งพาลูกค้าไปทานอาหาร พนักงาน(บางคน)มักใช้ในโต๊ะอาหารกับแขกเหรื่อที่มาในร้าน ถามว่าต้องการกินดื่มอะไรด้วยประโยค “What do you want to eat?” “What do you want to drink?” ซึ่งถ้าหากจะให้สุภาพก็ต้องใช้ประโยคนี้แทน “What would you like to have? ครับ

มันอาจเป็น เรื่องง่ายๆ ที่คุณ(ผู้อ่าน)บางคน คิดว่า”ฉันรู้แล้ว” ไม่เห็นต้องมาบอก
แต่คุณเชื่อหรือไม่ ก็เพราะเราคิดว่า มันเป็นเรื่องง่ายๆ ที่ใครๆก็น่าจะรู้  แต่อาจไม่ใช่ทุกคนที่รู้ จนกระทั่งได้ยินมากับหูตัวเอง เมื่อพนักงานของผมพูดกับลูกค้านี่แหละ…