ชุมชนเกาะกลาง ต.คลองประสงค์ จังหวัดกระบี่

ชุมชนเกาะกลาง ต.คลองประสงค์ ชีวิตที่เดินช้ากับการท่องเที่ยวอย่างรู้คุณค่าธรรมชาติ

ชุมชนเกาะกลาง เกาะเล็กๆที่เปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ของวิถีชีวิตชุมชนที่เรียบง่าย  และยังคงรักษาเอกลักษณ์ท้องถิ่นไว้ได้อย่างดี
เกาะแห่งนี้ตั้งอยู่กลางแม่น้ำกระบี่  ห้อมล้อมด้วยป่าชายเลนบริเวณปากแม่น้ำ  ที่มีความอุดมสมบูรณ์นับพันไร่  การเดินทางจากตัวเมืองกระบี่อาศัยเรือหางยาวข้ามฟาก ใช้เวลาเพียง 5 นาที  ที่นี้ประกอบด้วย  3  หมู้บ้าน  ประชากรราว 5,000  คน  ส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม ประกอบอาชืพ เกษตรกรรม  ประมงพื้นบ้าน และรับจ้างทั่วไป

  

เอกลักษณ์และความโดดเด่นของที่นี่ คือภูมิปัญญา และ วิถี ชีวิตชุมชนที่พึ่งพาอาศัย  และผูกพันสอดคล้องระหว่างมนุษย์กับทรัพยาธรรมชาติ
ที่มีอยู่  ผ่านกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวที่มาเยือนสามารถเรียนรู้และมีส่วนร่วมได้ เช่น การทำประมงพื้นบ้าน การสักหอย  การทำนาข้าวสังหยด
การทำเรือหัวโทง  การทำผ้าปาเต๊ะ เป็นต้น  นอกจากนี้  สิ่งหนึ่งที่ทำให้เกาะกลางคงความงดงามและมีเสน่ห์ นั้นคือ  วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชนมุสลิมที่รักสันติ สงบและเรียบง่าย  มิตรภาพและน้ำใจไมตรีของคนเกาะกลาง  คือส่วนหนึ่งของความสุขที่ถ่ายทอดออกมาให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัส  ท่ามกลางสังคมและกระแสโลกที่หมุนไปอย่างรวดเร็ว  ที่นี่เป็นอีกที่หนึ่งที่ยังคงก้าวไปตามจังหวะของตนเอง  ความสุขที่เรียบง่ายจากการเดินทางท่องเที่ยวอาจหาได้ไม่ยาก  และไม่ไกลอย่างที่คิด  ณ ที่นี่ ชุมชนเกาะกลาง  เมืองกระบี่

   

นักท่องเที่ยวที่สนใจมาเที่ยวเกาะกลาง  สามารถเดินทางโดยนั่งเรือหางยาวข้ามฟาก  จากฝั่งตัวเมือง  มายังฝั่งเกาะกลาง โดยใช้บริการได้ 2 ท่า
คือ ท่าเรือสวนสาธารณะธารา  มายัง  ท่าเรือท่าเล  ใช้เวลา 5 นาที และท่าเรือเจ้าฟ้า  มายัง  ท่าเรือท่าหิน  ใช้เวลา  15  นาที  เรือให้บริการตั่งแต่
6  โมงเช้า   ถึง  3  ทุ่ม  เมื่อมาถึงสามารถใช้บริการรถสามล้อ  หรือ  เช่าจักรยาน บริเวณท่าเรือท่าเล เพื่อเดินทางไปยังแหล่งท่องเที่ยวและจุดต่างๆ
ระยะทางรอบเกาะ  ประมาณ  11  กิโลเมตร

กิจกรรมที่น่าสนใจ

ประมงชายฝั่ง (ประมงน้ำตื้น)

การทำประมงชายฝั่ง  เป็นวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวเกาะกลาง  ที่สืบทอดองค์ความรู้และภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น  ชาวเกาะกลางส่วนใหญ่จะมีความรู้เรื่อง
การวางอวนปลา  การทำโป๊ะน้ำตื้น  การวางลอบปู  การสักหอย เป็นต้น  กิจกรรมที่น่าสนใจและนักท่องเที่ยวสามารถเรียนรู้วิธีการทำประมงชายฝั่ง
ร่วมกับชาวบ้านได้ คือ  การทำประมงโป๊ะน้ำตื้น  และการสักหอย

การทำประมงโป๊ะน้ำตื้น

โป๊ะ (bamboo  strake  trap) หมายถึง  เครื่องมือประมงที่ตั้งอยู่ปากแม่น้ำ  หรือในทะเล  บริเวณที่มีกระแสน้ำขึ้นน้ำลง  เป็นเครื่องมือประเภทดักจับ
เช่นเดียวกับลอบและโพงพาง แต่ไม่สามารถยกขึ้นลง-ลงได้
โป๊ะน้ำตื้นประกอบด้วยส่วนของลูกขัง (ใช้ขังปลา  กุ้ง  ปูที่มาตามกระแสน้ำ)  และส่วนปีก 2 ปีก  เป้นทางนำให้สัตว์สู่ลูกขัง  โดยใช้ไม้ยาว 4-5 เมตร
ปักเป็นหลัก  ห่างกัน 50-80 เซนติเมตร  ให้เป็นรูปร่างสามเหลี่ยมเปิดออก 1 ด้านใช้แล้วอวนขึงกลับไม้ที่ปักให้ด้านที่เปิดออกรับทิศที่กระแสน้ำไหล
ลงโป๊ะน้ำตื้นมีระดับน้ำในลูกขังลึกไม่เกิน 3 เมตร

วิธีการทำการประมง
ในช่วงน้ำลงเต็มที่  ชาวประมงจะจับสัตว์น้ำที่มาติดในโป๊ะ  โดยจะนำเรือเข้าไปจอดใกล้โป๊ะ
แล้วใช้สวิงไล่ช้อนปลาที่ติดอยู่ในลูกขังของโป๊ะ

เรือและอุปกรณ์
-เรือประมงมีขนาด 5-8 เมตร  เครื่องยนต์ขนาด 5 -10 แรงม้า แต่บางรายอาจใช้เรือแจว
-สวิงช้อนปลา 1 อัน
-ตะเกียง 1 ดวง

สัตว์น้ำที่จับได้
ปลาจาระเม็ด  ปลาหมึกกล้วย  ปปปลามง ปลาสาก ปลาทราย ปลาแป้น ปูม้า  กุ้งแช่บ๊วย ฯลฯ

ฤดูการท่องเที่ยว
สามารถท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี
เวลาที่ดีที่สุด
เดือนธันวาคม-มกราคม
ช่วงน้ำลดต่ำสุดของวันข้างแรม

การสักหอย
(การขุดหอย)
ชาวบ้านจะสักหอยบริเวณชายหาด  ในช่วงที่น้ำทะเลลด โดยหอยที่พบมากบริเวณชายหายเกาะกลางคือ
หอยหวาน หอยราก หอยเม็ดขนุน หอยจุ๊บแจง หอยปากหนา หอยหลักไก่  หอยแครง  และหอยแว่น โดย
หอยแต่ละชนิดจะมีวิธีการสังเหตุและวิธีหาที่แตกต่างกัน ชาวบ้านจะนำหอยที่ได้มาประกอบอาหารในครัวเรือน
หรือนำไปขาย รายการอาหารที่ขึ้นชื่อได้แก่  หอยหวานต้มตะไคร้  หอยรากผัดหัวกะทิ  เป้นต้น

วีธีการหาหอย

ประเภท	อุปกรณ์	การสังเหตุ/วิธีหา
หอยหวาน	-ไม้         -คราด	-ใช้ปลายไม้จิ้มลงไปบนพื้นทราย เพื่อสังเกตฟองอากาศที่ผุดขึ้นมาบนผิวน้ำ ถ้ามีฟองอากาศ แสดงว่าจุดนั้น มีหอยหวานอยู่ สามารถก้มลงเก็บได้เลย (ชาวบ้านที่ชำนาญอาจเก็บด้วยเท้าเพราะไม่ต้องก้มบ่อยๆ)-ใช่คราดที่ทำขึ้นมาเฉพาะลากไปตามพื้นทราย เมื่อกระทบหอยก็ก้มเก็บตามตำแหน่งนั้น
หอยราก	-เสียม	-สังเกตรูเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเล็กๆ มองไกลเหมือนรอยกีด ใช้เสียมขุดลงไป   ให้ลึกประมาณ  8 นิ้ว ส่วนใหญ่รูจะกระจุกตัวกันเป็นกลุ่ม
หอยเม็ดขนุน	-เสียม	-สังเกตรูเป็นรูปวงรียาวใช้เสียมขุดลงไปลึกประมาณ 5-8 นิ้ว

ฤดูการท่องเที่ยว : สามารถท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี
เวลาที่ดีที่สุด: ช่วงเช้า 6.00 – 8.00 น.
ช่วงเย็น 17.00 – 18.30 น.
และเป็นช่วงเวลาที่น้ำลด

การทำนาข้าวสังข์หยด
ข้าวสังข์หยดจะมีรสชาดอร่อยกลมกล่อม

การทำนาข้าวสังหยด@เกาะกลาง

ลักษณะการทำนา
เป็นข้าวนาปีที่ปลูกปีละครั้ง  โดยมีการคัดเลือกเม็ดพันธ์  หว่านกล้า  โดยจะปักดำนาในช่วงเดือนสิงหาคมและเกี่ยวข้าวช่วงเดือน
ธันวาคม  ทั้งนี้จะมีการรวมกลุ่มกัน  เพื่อเตรียมพื้นที่เพาะปลูก  สร้างเขื่อนคันดินกันน้ำเค็ม  ลงแขกนาดำ – เกี่ยวข้าว
นำผลผลิตที่เหลือเช่นซังข้าว  ฟ้างข้าว  และแกบ  มาผลิตปุ๋ยเกษตรอินทรีย์  รวมทั้งจัดตั้งสหกรณ์และโรงงานสีข้าวชุมชน

ฤดูการท่องเที่ยว: สามารถท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี
เวลาที่ดีที่สุด: ฤดูกาลดำนา  สิงหาคม – กันยายน
ฤดูกาลเก็บเกี่ยว  ธันวาคม – มกราคม
เวลา 06.00 – 09.00 น. และ 16.00 – 18.30 น.

ข้อมูลติดต่อ:
บังประวัติ  โทร. 086-943-4579

    

การทำเรือหัวโทงจำลอง

แ

เป็นการสืบสานวิถีชีวิตของชาวเกาะกลางสมัยก่อน ที่นิยมใช้เรือหัวโทงทำประมงหาเลี้ยงชีพและใช้ในการเดินทาง โดยในปัจจุบันอาชีพการประกอบเรือหัวโทงเริ่มลดน้อยลง เพราะการใช้งานลดลงและรูปแบบเรือหัวโทงดั้งเดิม ก็หาดูได้อยากขึ้น ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มกันเพื่อทำเรือหัวโทงจำลองขึ้น โดยนักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ถึงประวัติความเป็นมาของเรือที่เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของจังหวัดกระบี่  และทดลองประกอบชิ้นส่วน
และโครงสร้างของเรือหัวโทงด้วยตนเอง  โดยเรือหัวโทงจำลองจากเกาะกลาง  ได้พัฒนาเป็นสินค้า  OTOP  ระดับ  4  ดาว ที่มีชื่อเสียงของจังหวัด
ด้วย

การทำเรือหัวโทงจำลอง
วัตถุดิบ : ไม้ต้นตีนเป็ด  ( ต้นพญาสัตบรรณ) หากเป็นเรือหัวโทงที่ใช้งานจริง  จะใช้ไม้พระยอม  ขนุน  เทียม  ขี้เหล็ก  และตะเคียนทอง
(คุณภาพเนื้อไม้ดีที่สุด)
ขนาดๅ:  ยาว 14  นิ้ว  กว้าง 4   นิ้ว  สูง 6  นิ้ว (รวมฐาน)

การประกอบเรือหัวโทงจำลอง

1. ตัดเตรียมไม้ให้มีลักษณะและรูปร่าง
ตามส่วนประกอบต่างๆของเรือ

2. ติดชิ้นส่วนของกงกับกระดูกงูเพื่อใช้ประกอบเป็นแกนกลางของเรือ
จากนั้นติดชิ้นส่วนของหัวเรือและท้ายเรือตามรูป

3. ติดชิ้นส่วนของกระดานเรือ ด้านล่ะ  3  แผ่นจากนั้น
ปิดด้านบนด้วยแผ่นกระดานปิดหัวกง เพื่อความสวยงามเรียบร้อย

4.ติดชิ้นส่วนของราทู  หรือลูกกล้วย  บริเวณเรือซึ่งใช่เป็นกันชน
ติดคิวด้านล่ะ  1  ชิ้น  เพื่อตกแต่ง  จากนัันติดไม้พาย
เป็นอันเสร็จสมบูรณ์

ระยะเวลาในการประกอบ
2 – 3 ชั่วโมง ต่อ ลำ  (ขึ้นอยู่กับขนาด  และ  ความชำนาญ)

ส่วนประกอบของเรือหัวโทงจำลอง
เป็นชิ้นส่วนที่ย่อขนาดตามอัตราส่วนจริงที่ใช่ประกอบเรือหัวโทง  โดยประกอบด้วยชิ้นส่วน